مدیریت بین نسلی ؛ ویژگی های نسل X و Y و Z
هر نسل احساس می کند که به نوعی از نسل والدینش منحصر به فرد است. هر نسلی بیان می کند که کارها را به گونه ای متفاوت انجام می دهد. چالش امروز این است که این تفاوت های نسلی در محیط کار می تواند پیامدهای منفی از جمله سردرگمی ، خشم و ترک خدمت را در صورت عدم شناسایی و رفع آن ها ایجاد کند. در حالی که اکثر مدیران می خواهند یک محیط کاری مثبت ایجاد کنند که کارکنان بتوانند با همدیگر به صورت بهره ور و با احترام کار کنند. راه های زیادی برای انجام این کار وجود دارد و یکی از آنها درک نسل های مختلف ، تاثیر آنها در محیط کار و احترام به مشارکت آنهاست.
نخستین گام در درک مسائل و تعارض های مربوط به نسل، نگاهی دقیق تر به مفهوم واقعی خود نسل است. پژوهشگران ، دامنه های زمانی را در هنگام شروع و اتمام نسل تعیین کرده اند. اما ظاهرا این دامنه ها، در طول تحقیقات مختلف متناقض بوده اند.
پژوهشگران نسل رابه عنوان گروهی از افرادی که در توالی خاصی از سال های تولد به دنیا آمده و در نگرش ها و ارزش های شکل گرفته توسط محیط فرهنگی – اجتماعی شان و همچنین رویدادهای موثری که در طول سال های سازنده شان رخ داده است مشترک هستندتعریف می کنند. همانگونه که رویدادها، آیکون ها و شرایط تجربه شده در سال های سازنده ، هویت ملت و نیز نحوه تفسیر جهان از سوی آن ها را شکل داده اند، هر نسلی فرهنگ مربوط به خود را می سازد. سایر عوامل موثر بر تفاوت نسل ها ، راهنمایی های شخصی - گروهی نسلی و نیز چیزهایی هستند که قوانین زندگی نامیده می شوند.
به استناد دسته بندی نسلی ارائه شده توسط پژوهشگران این حوزه ، می توان هشت نسل را در نظر گرفت:
شماره نسل |
عنوان نسل |
سال تولد (شمسی) |
نسل اول |
نسل گمشده |
1262-1279 |
نسل دوم |
نسل بزرگان |
1280-1305 |
نسل سوم |
نسل سنت گرایان |
1306-1324 |
نسل چهارم |
نسل بومرها |
1325-1343 |
نسل پنجم |
نسل X |
1344-1359 |
نسل ششم |
نسل Y |
1360-1375 |
نسل هفتم |
نسل Z |
1376-1388 |
نسل هشتم |
نسل آلفا |
بعد از 1389 |
نسل Y نشان دهنده واژه انگلیسی Young به معنای جوان است. به نسل Y ، نسل "هزاره" نیز گفته می شود. در ایالات متحده درصد معتقدان به ادیان و مذاهب در نسل Y از نسل های قلبی بطور آشکاری کمتر است. نسلY بر خلاف نسل های پیشین شدیدا به فناوری دیجیتال وابسته اند. نسل Y درمیان چهار نسل دارای بیشترین تنوع نژادی و قومی هستند و در نتیجه آنها به تنوع و تغییر، ارزش بیشتری می دهند. نسل Y مثل بومرها تمایل شدیدی به موفقیت و اندازه گیری این موفقیت با میزان معنادار بودن شغل شان دارند. نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که نسل Y به لذت و سرگرمی بیشتر از سایر نسل ها ارزش می دهند و از نسل X بیشتر کار می کنند.
نسل X به افرادی که بین سال های 1354 تا 1366 به دنیا آمده اند گفته می شود. در ایران سابقه کاری این نسل بین 10 تا 20 سال است. آنها تجربه شغلی مناسبی کسب کرده اند و به کارآمدی خود بسیار اهمیت می دهند. آنها به بکارگیری تخصصی که در سازمان فرا گرفته اند تعهد دارند و بخشی از انرژی خود را تا کنون برای امور سازمان صرف کرده ولی هنوز برای ادامه فعالیت های خود، انرژی دارند. آنها نسبت به نسل های جوان تر از خود ( یعنی نسل های Y،Z وآلفا) از دریافتی خود راضی تر هستند ودر فعالیت خود ، مهارت نسل بعد و تجربه نسل قبل را توامان دارا می باشند. آنها اعتقاد دارند که سازمان باید شایسته سالار باشد و به شرح شغل خود چندان محدود نیستند.
نتایج پژوهش ها نشان می دهد شخصیت نسل X از ارزش های حاکم برجامعه در زمان اوایل انقلاب و جنگ شکل گرفته است. توقعات آنان معمولا منطقی و بجاست ولی برای پیشرفت خود گاهی از همکاران خود بدگویی می کنند.
شخصیت نسل Y عملگراست و افراد این نسل غالبا اقتصادی هستند.این افراد در شکل گیری شخصیت خود از ماهواره تاثیر گرفته اند و در برخی موارد برای تغییرات مقاومت می کنند.آنها افراد وقت شناس و میانه رویی هستند ولی گاهی زودتر از حد معمول عصبانی و ناراحت می شوند. از طرفی شخصیت نسل Y از دوران جنگ و ارزش ها و نگرش های آن دوران متاثر شده و افراد صبوری تربیت کرده است.
نسل Z که با نام های نسل نت یا نسل شبکه و نسل اینترنت نیز شناخته می شود نام گروهی از مردم است که از اوایل دهه 2000(1378) زاده شده اند و از نسل قبلی یعنی نسل Y متمایزند. نسل Z همچنین بانام نسل پلورالیست نیز شناخته می شود.
اعضای نسل Z عمدتا فرزندان نسل X هستند. هرچند که ممکن است والدین آنها جزء جوانترین بومرها یا جزء بزرگ ترین اعضای نسل Y باشند. بخش اعظم اعضای نسل Z برای تمام عمر خود از ارتباطات و رسانه های دیجیتال استفاده خواهند کرد. نسل Z از وقتی چشم به جهان گشوده است در اطراف خود به طور گسترده ای با فناوری های پیشرفته ای نظیر وب جهان شمول، شبکه های اجتماعی ، پیام رسانی فوری، خدمات پیام کوتاه،MP3 Player ها، تلفن همراه و یوتیوب مواجه بوده اند. به همین دلیل برخی به این نسل نام شهروندان دیجیتال داده اند.
اعضای این نسل مصرف کنندگان فعال و قهاری هستند که نفوذ زیادی بر تصمیمات خرید والدینشان دارند. آنها ارتباطات اجتماعی زیادی دارند.اعضای این نسل دارای وجدان قوی اجتماعی و اخلاق کاری قوی هستند و در دنیایی رشد کرده اند که برابری گسترده ای برای دو جنس در محیط کار و خانه وجود دارد.
نسل Z در ایران به افراد دهه 70 اطلاق می گردد که حدودا بعد از سال های 1367 به دنیا آمده اند.آنها کمتر از 10سال سابقه خدمت دارند. این افراد با دانش های تخصصی وارد مشاغل مربوط شده اند و علاوه بر شرکت در آزمون،گزینش و مصاحبه های تخصصی و عمومی را نیز تجربه کرده اند.این نسل با افسارگسیختگی شدید در همه حوزه ها مواجه شده است و هنوز تجربه لازم و کافی را برای فعالیت های خود پیدا نکرده است.از دیگر شاخص های شغلی در این نسل می توان به متخصص بودن ، استقبال از پرداخت های مبتنی بر عملکرد و برخورد قانونی و نه شخصی برای حل مسائل اشاره کرد.این نسل نوع گفتار و حتی پوشش خاص خودشان را دارند.آنها از نظر شخصیتی انعطاف پذیر ترند و نسبتا مادی گرا هستند.در برقراری ارتباط مهارت بالایی داشته و کم حوصله و پر توقع هستند.
برای ایجاد انگیزه در نسل X می توان پاداش های نقدی و افزایش حقوق را اعمال کرد.تقدیر در حضور جمع نیز روحیه آن ها را تقویت کرده و عملکرد بهتری دارد.پاداش های غیرنقدی برای این نسل می تواند اعتقادی باشد و انگیزه معنوی ایجاد کند. سفر به مکان های زیارتی یکی ازین انگیزاننده هاست.
نسل Y در سازمان هم از ارتقای شغلی خوشحال می شوند وهم از دریافت پاداش های مادی. این نسل به دلیل خانواده مدار بودن به برنامه های رفاهی حساسند و برنامه های بهداشت، بیمه، بازنشستگی و رفاهی را به شدت پیگیری می کنند. کارکنان این نسل به دنبال افزایش حوزه اختیارات خود هستند و ترکیب پاداش های مادی و معنوی در آن ها ایجاد انگیزه می کند. در بعد فنی نیز می توان به مهارت های خاص این نسل اشاره کرد و به دلیل تجربه نسبتا مناسبی که دارند، عملکرد فنی بهتر آنها یک ویژگی واضح است.این افراد به دلیل مسئولیت هایی که دارند همواره اطلاعات به روز تری نسبت به نسل قبلی خود جمع آوری می کنند.
انگیزش در نسل Z بیشتر بصورت دریافت پاداش نقدی اتفاق می افتد و به دلیل قدرت طلبی بالایی که دارند تفویض اختیارات نیز آنها را برای عملکرد بهتر بی می انگیزاند. آنها دوست دارند رفتار مناسبی از طرف سازمان و همکاران ببینند و برنامه های ایمنی ، سرگرمی و رفاهی مناسبی دریافت نمایند. در بعد فنی نسل Z استعداد وهوش قابل ملاحظه ای در کار با تجهیزات الکترونیکی و ارتباطی دارند. این نسل فناوری محور بوده و به صورت کاملا کاربردی از نرم افزارهای اداری و اینترنت سازمانی استفاده می کنند. همچنین به دلیل ارتباطات بالایی که دارند ، به روز ترین اطلاعات را می توان در دانستنی هایشان جستجو کرد.
نقاط ضعف نسل X: عدم علاقه به شرایط سخت کاری،عدم وجود چشم انداز بلند مدت ،در هر زمان می توانند تغییر شغل دهند،معمولا بی صبر،شکاک، و قانون گریز هستند.
نقاط ضعف نسل Y : عدم نظم و انضباط،نیاز به سرپرستی،بی صبر، خواهان انجام کار بدون اشکال و سریع هستند.
نقاط ضعف نسل Z عجله در به اتمام رساندن کارها، تنوع طلب هستند و از انجام کار تکراری دوری می کنند،به دلیل حمایت خانواده کمتر سختی کشیده اند و بسیار بلند پرواز هستند، به دلیل راحت طلبی شان موارد سوء انضباطی زیادی دارند و به دنبال راهی برای قدرت طلبی و ماجراجویی می باشند.
